Het veranderen van gedrag en gewoontes is een uitdaging die veel mensen tegenkomen, ongeacht of het gaat om gezonder eten, stoppen met roken, of simpelweg eerder naar bed gaan. Ondanks onze goede bedoelingen en motivatie, vallen we vaak terug in oude patronen. Maar waarom is het zo moeilijk om gewoontes te veranderen? In deze blog duik ik dieper in de psychologie achter gewoonteverandering en bied ik inzicht in de mechanismen die ons gedrag sturen.
1. Gewoontes zijn diepgeworteld in ons brein
Gewoontes zijn als geprogrammeerde routines in ons brein. Wanneer we een bepaalde handeling vaak genoeg herhalen, vormt ons brein neurale verbindingen die deze handeling gemakkelijker en automatisch maken. Dit is een overlevingsmechanisme dat energie bespaart. Wanneer je bijvoorbeeld leert autorijden, kost het in het begin veel moeite om alle handelingen te coördineren. Na verloop van tijd doe je het echter zonder erbij na te denken. Ditzelfde principe geldt voor alle gewoontes, van tandenpoetsen tot emotie-eten. Omdat gewoontes diep verankerd zijn in onze hersenen, is het een grote uitdaging om deze automatische patronen te doorbreken. Het vereist bewuste inspanning en tijd om nieuwe verbindingen te vormen en oude te verzwakken.
2. Ons brein zoekt naar beloning
Een andere belangrijke reden waarom gedrag veranderen moeilijk is, is dat ons brein voortdurend op zoek is naar beloning. Wanneer we een gewoonte vormen, is er vaak een belonende factor die het gedrag versterkt. Dit kan de smaak van zoetigheid zijn, het gevoel van ontspanning na een sigaret, of de korte-termijn bevrediging van een aankoop. Deze beloningen geven ons brein een dosis dopamine, een neurotransmitter die verantwoordelijk is voor gevoelens van genot en motivatie.
Als we proberen een gewoonte te veranderen, zoals stoppen met snoepen, mist ons brein deze dopamine-beloning, wat kan leiden tot gevoelens van ontevredenheid en stress. Dit maakt het moeilijk om vol te houden, vooral als er geen directe vervangende beloning is voor het nieuwe gedrag.
3. Gedrag is vaak een reactie op emoties
Veel van ons gedrag en onze gewoontes zijn diep verweven met onze emoties. Denk aan comfort food eten wanneer je je verdrietig voelt, of een glas wijn inschenken na een stressvolle dag. Dit zijn niet zomaar gewoontes; ze zijn copingmechanismen die ons helpen omgaan met emoties. Wanneer we proberen deze gewoontes te veranderen, moeten we ook nieuwe manieren vinden om met onze emoties om te gaan. Dit is vaak een complex en langdurig proces dat zelfbewustzijn en emotionele veerkracht vereist.
4. Oude gewoontes worden getriggerd door omgevingsfactoren
Onze omgeving speelt een cruciale rol in het in stand houden van gewoontes. We hebben vaak niet door hoeveel externe factoren ons gedrag beïnvloeden. Dit kan variëren van de mensen om ons heen tot de fysieke ruimte waarin we ons bevinden. Als je bijvoorbeeld gewend bent om te snacken tijdens het tv-kijken, zal het moeilijk zijn om deze gewoonte te doorbreken zolang je dezelfde routine volgt.
Het veranderen van je omgeving, of het identificeren van triggers die oude gewoontes aanmoedigen, is een belangrijke stap in het proces van gedragsverandering. Dit kan betekenen dat je je eetgewoontes verandert door gezondere snacks in huis te halen of dat je sociale activiteiten zoekt die niet gericht zijn op ongezonde gewoontes.
5. De kracht van zelfbeeld en identiteit
Een van de meest over het hoofd geziene aspecten van gedragsverandering is het effect van ons zelfbeeld en onze identiteit. Hoe we onszelf zien, bepaalt in grote mate ons gedrag. Als je jezelf bijvoorbeeld ziet als een ‘emotie-eter’, kan het moeilijk zijn om deze gewoonte te doorbreken, omdat het verweven is met je zelfidentiteit.
Het herdefiniëren van je zelfbeeld is essentieel voor duurzame verandering. Dit betekent dat je moet geloven dat je iemand kunt zijn die gezonde keuzes maakt, zelfs als dat niet in lijn lijkt te zijn met je huidige zelf. Dit proces kost tijd en geduld, maar het is een cruciale stap om van tijdelijke gedragsverandering naar blijvende transformatie te gaan.
Conclusie
Gedragsverandering is moeilijk omdat het meer inhoudt dan alleen wilskracht. Het gaat om het herschrijven van diepgewortelde neurale paden, het omgaan met emoties, het aanpassen van je omgeving, en het herdefiniëren van je identiteit. Begrijpen waarom gewoontes zo hardnekkig zijn, is de eerste stap naar effectieve verandering. Door geduldig en bewust om te gaan met dit proces, is het echter zeker mogelijk om nieuwe, gezonde gewoontes te ontwikkelen die blijvend zijn.
Het veranderen van gewoontes mag dan moeilijk zijn, maar het is niet onmogelijk. Met de juiste strategieën, doorzettingsvermogen, en zelfinzicht kun je de controle krijgen over je gedrag en een gezonder, gelukkiger leven leiden.
Motivated Coaching staat voor duurzame gedragsverandering bedoeld voor mensen die voor ECHT resultaat willen gaan. Startend van binnenuit, startend vanuit je brein. Want als je de binnenkant aandacht geeft ga je dat aan je buitenkant zien.
Ik kom graag in contact met je om meer te vertellen over mijn diensten en hoe het jou nu wel gaat zorgen te veranderen met blijvend resultaat!
Let’s get MOOOOOOOtivated!!!!
